Wydawca treści Wydawca treści

Polskie lasy

12.01.2015 | Łukasz Sawa

Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.

W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.

Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.

W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.

Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.

W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.

W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.

Raporty o stanie lasów w Polsce

Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

Beskidzkie świerczyny

Beskidy z lotu ptaka (2007r)

Bogactwem Nadleśnictwa Ujsoły są olbrzymie połacie dorodnych drzewostanów świerkowych, około stuletnie drzewostany są powodem do dumy ale jednocześnie kryją w sobie wielkie potencjalne zagrożenie.

Do XIX wieku Beskidy porastała pierwotna puszcza karpacka z dominacją lasów jodłowo - bukowych, jednak rozwój urbanizacji i przemysłu regionu górnośląskiego otworzyły nieograniczony popyt na drewno. Prowadzone wówczas wyręby zmieniły naturalny charakter puszczańskich lasów. Wycinano buki, jodły, jawory a ich miejsce wprowadzono szybko rosnącego świerka - niestety wykorzystując do siewu nasiona sprowadzane niemal z całego obszaru austro - węgier. Taka jest geneza powstania wielohektarowych monolitów świerkowych o bardzo wysokiej produktywności drewna i niekwestionowanym pięknie, lecz o dużej wrażliwości na oddziaływanie czynników stresowych. Większość świerczyn beskidzkich obcego pochodzenia wykazuje brak adaptacji do lokalnego klimatu co naraża je na szkody od wiatru, okiści i szadzi, o obniżonym progu odporności na choroby i szkodniki owadzie.

Proces zamierania świerczyn w Beskidach trwa już od kilkunastu lat, lecz w ostatnich dwóch latach uległ znacznemu przyspieszeniu, na co wpływ miały okresowe susze, szkody od wiatru oraz bardzo intensywny rozwój choroby grzybowej - opieńki.
Osłabione i zaatakowane przez opieńkę drzewostany stały się miejscem masowego rozrodu kornika drukarza oraz gatunków towarzyszących.

Nadleśnictwo Ujsoły podjęło szereg działań mających na celu zahamowanie i opóźnienie procesu zamierania drzewostanów poprzez:

wykładanie pułapek klasycznych,
wykładanie pułapek feromonowych,
wyszukiwanie w drzewostanach drzew zasiedlonych,
usuwanie drzew zasiedlonych,
korowanie drewna

Zwalczanie kornika drukarza polega na rozrzedzaniu populacji poprzez wyłapywanie chrząszczy do pułapek feromonowych, wykładanie drzew pułapkowych, zakładanie centrów wabiących ale najbardziej efektywnym sposobem jest wyszukiwanie drzew zasiedlonych ich ścinka i okorowanie lub też szybki wywóz drewna w korze poza strefę zagrożenia.
Opóźnienie procesu rozpadu drzewostanów pozwala nam na równoległe prowadzenie prac związanych z przebudową składów gatunkowych poprzez podsadzanie przerzedzonych drzewostanów sadzonkami buka, jodły oraz innych gatunków domieszkowych.
Proces przebudowy czyli przywrócenie pierwotnych składów gatunkowych zgodnych z typem siedliskowym lasu to proces długofalowy który musi trwać wiele lat.